NEO DADA 2
JOHN CAGE, ROBERT RAUSCHENBERG
- Müzikte radikal inovasyonları ile tanınan Arnold Schoenberg’in talebesi, ABD’li müzik teorisyeni, yazar, eğitmen, Savaş sonrası Avangard sanatçısı John Cage (1912-1992), müzik enstrümanlarının standart dışı kullanımını gündeme getirmiş, piyanonun tellerinin ve çekiçlerinin aralarına ve üzerlerine objeler koyarak piyanonun sesini değiştirmiş, bu yolla besteler yapmıştı. Bunların en ünlüsü 1946-48 yılları arasında bestelediği Sonatlar ve İnterlüdler’dir.
- John Cage, incelediği Hint felsefesi ve Zen Budizm’in etkisi ile sanatta şansın rolü, şansın yönlendirdiği müzik fikri, 1951’den başlayarak bestelerini şekillendirmişti. Antik Çin’in klasik kitabı I Ching’in değişen olaylar üzerine olan öğretisi, Cage’in bestelerini yaparken kullandığı bir araç oldu.
- 1952’de sahnelediği eseri 4’33’’ ile Neo Dada’yı başlattığı düşünülür. Eser, bir müzisyenin, herhangi bir enstrüman ile 4 dakika 33 saniye hiçbirşey yapmadan sahnede sessizce oturmasından ibaretti. Duchamp’ın fikirleriyle paralellik gösteren beste ile müzisyenlerin yaptığı değil, izleyicilerin ve çevresel seslerin dinlendiği bu eser, kompozisyona, performansa ve müziğin kendisinin statükosuna bir saldırıdır.
- Elektroakustik müzikte, deneysel müzikte öncü olan Cage, müziği, kaostan bir düzen yaratma, yaratılışta bir gelişme gibi geleneksel tanımlardan farklı olarak “amacı olmayan bir oyun,” “hayatın bir doğrulaması,” “yaşadığımız hayata bir uyanış” şeklinde yorumlardı.
- Şansın rolü, bireysellik, seyirci ile etkileşim ilkeleri, Merce Cunningham’ı, dolayısıyla modern dansın gelişimini etkilemişti.
- John Cage, New York’a taşındığında Robert Rauschenberg’in ve Jasper Johns’un komşusu olmuştu.
- John Cage: “Which is more musical: a truck passing by a factory or a truck passing by a music school?”
- John Cage’in okulunda verdiği ders ABD’li sanatçı Robert Rauschenberg (1925-2008) için belirleyici olmuştur. Eğitimini tamamladıktan, yurtdışı gezileri yaptıktan sonra 1952’de New York’a yerleşmiştir.
- Rauschenberg’in Soyut Dışavurumculuk’a devrimci müdahaleleri olmuştur.
- Uzun sanat yaşamı süresince nesneleri değişime uğratmayan bir çok yeni teknik denemiş; gündelik nesnelerle sanatsal nesnelerin ayrımını sorgulayacak eserler vermiştir.
- Karışık teknik birinci tercihi olmuş, resim-kolaj-asamblajı bir arada bulunduran eserlerinin (Combine) yanı sıra performansları ile de tanınan bir sanatçı olmuştur. Bunların hepsi Dadacılık prensipleri ile uyumlu uygulamalardır.
- Rauschenberg’in öncüleri Marcel Duchamp, Kurt Schwitters, Joseph Cornell gibi sanatçılar da çeşitli asamblaj formları yapmışlardı. Rauschenberg’in combine’leri izleyiciyi, sanatçının amacı konusunda yorumlar yapmaya yöneltme amacı taşıyordu.
- Buluntu objeler, boya, baskı, heykel bir arada kullanılmış, sanat türleri arasındaki geleneksel ayrım ortadan kaldırılmış; gündelik yaşama ait ıvır zıvır kullanımı ile güzel sanatlar ile kitle kültürü arasına çekilen çizgiyi zorlayarak Post Modernist bir yaklaşım sergilemiştir.
- Rauschenberg, Merce Cunningham Dans Tiyatrosu için dekor ve kostüm tasarımları da yapmıştır.
- Serigrafi de kullandığı tekniklerden olmuştur. (Blogumuzda Gravür konusunu işlemiştik.)
- Dante’nin Cehennem’ini betimleyen bir dizi çizimi vardır.
- 1964 yılındaki Venedik Bienali’nde birincilik ödülüne layık bulunmuştur.
- Robert Rauschenberg: “My work exists in the space between art and life.”
Arnold Schoenberg, Claes Oldenburg, Elektroakustik müzik, John Cage, Joseph Cornell, Kurt Schwitters, Marcel Duchamp, Merce Cunningham, Merce Cunningham Dans Tiyatrosu, Robert Rauschenberg, sanatta şansın rolü
Leave A Reply